اگر با دنیای ارزها سر و کار داشته باشید، احتمالا عبارت نرخ برابری ارز را شنیده‌اید. اما این نرخ واقعا به چه معناست؟ چه عواملی در تعیین نرخ برابری ارز تاثیرگذار هستند و چه مسائلی دست به دست هم می‌دهند که این نرخ برای ارزهای مختلف دچار نوسان شود؟ برای یافتن پاسخ این سوالات، با صرافی پارسه همراه باشید.
ارز چیست؟
پیش از معرفی نرخ برابری ارز باید تعریف مشخصی از ارز داشته باشیم. ارز در واقع وسیله مبادله کالا و خدمات است. به طور کلی می‌توان ارزها را به دو دسته تقسیم‌بندی کرد. اول ارزهای فیات یا ارزهای ملی که در واقع همان سکه‌ها و اسکناس‌های رایج یک کشور هستند. ارزش این ارزها را دولت هر کشور تعیین می‌کند و در غیر این‌صورت هیچ ارزشی ندارند. ارزهای فیات ارزهایی هستند که به صورت فیزیکی وجود دارند و قابل لمس هستند.
اما دسته دوم ارزها، ارزهای دیجیتال است که چند سالی است متولد شده‌اند. این ارزها بر خلاف ارزهای فیات به هیچ حاکمیت و دولتی وابسته نیستند و حتی وجود فیزیکی هم ندارند! ارزهای دیجیتال یا ارزهای رمزنگاری شده، کدهایی هستند که با محاسبات پیچیده ریاضی به وجود می‌آیند و می‌توانید آن‌ها را با ارزهای دیجیتال دیگر یا ارزهای فیات مبادله کنید و مانند ارزهای معمولی، با آن‌ها خرید کنید. برای تعریف نرخ برابری ارز توجه اصلی ما روی ارزهای فیات است.
بیشتر بخوانید: « برداشت پول از ویزا کارت در ایران »
نرخ برابری ارز به چه معناست؟
نرخ برابری ارز یا همان نرخ ارز، ارزش واحد پول یک کشور در مقابل واحد پول کشور یا منطقه اقتصادی دیگر است. به عبارت دیگر ارزش یک ارز در مقایسه با ارز دیگر را نرخ ارز می‌گویند. در واقع در امور مالی، نرخ مبادله بین دو ارز، نرخی است که یک ارز با ارز دیگر مبادله می‌شود.
در بازار برابری ارزها، همه ارزهای جهان را نسبت به یکدیگر قیمت‌گذاری می‌کنند، مثلا اگر شما یک پوند بدهید، به ازای آن یک دلار و 30 سنت دریافت می‌کنید. این نرخ برابری به عوامل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، فناوری و هر عامل دیگر که به ذهنتان برسد، بستگی دارد! در بازار مالی، دلار به عنوان نرخ پایه محسوب می‌شود و نرخ برابری پول ملی هر کشور نسبت به دلار مورد توجه قرار می‌گیرد.
نرخ برابری ارز را چگونه تعیین می‌کنند؟
تعیین نرخ برابری ارز در کشورهای با نظام‌های اقتصادی مختلف متفاوت است. تعیین نرخ ارز در نظام‌های ارز آزاد و نظام‌های ارز وابسته به دولت یا نظام‌های کنترل ارز به صورت‌های متفاوتی تعیین می‌شود. اما هر کدام از این نظام‌ها چه تعریفی دارند؟!
در کشوری که نظام آزاد ارز وجود دارد، بازار آزاد ارز حکمفرماست. وجود بازار آزاد ارز در یک کشور به این معنی است که آن کشور، بازار جهانی ارز دارد، ورود و خروج ارز در کشور آزاد است و دولت و بانک مرکزی روی آن دخالتی ندارند، اما نظام ارز دولتی در مقابل این نظام آزاد قرار می‌گیرد. در نظام ارز وابسته به دولت، هم دولت و هم بانک مرکزی بر ورود و خروج ارز در کشور نظارت دارند و در واقع بازار آزاد ارز در چنین کشوری وجود ندارد و نظام کنترل ارز در آن‌جا حکمرانی می‌کند.
در نظام آزاد ارز، نرخ برابری ارز اصطلاحا شناور است؛ یعنی این قیمت، به نوسانات و هم‌چنین تقاضای ارز بستگی دارد، اما در نظام کنترل ارز، نرخ ارز را دولت برحسب مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تعیین می‌کند، که در این حالت، اصطلاحا می‌گویند نرخ ارز ثابت است.
بنا به نظریه پروفسور کاسل، اقتصاددان سوئدی، اگر در تجارت نرخ ارز بین دو کشور از نوع بازار آزاد باشد یعنی دولت و بانک در آن نقشی نداشته باشند، نرخ ارز در مقایسه با قدرت خرید داخلی پول‌ها محاسبه می‌گردد و قدرت خرید کالا و خدمات در کشور شماره یک با قدرت خرید در کشور شماره دو با میزان ارز برابر، مساوی است.
بیشتر بخوانید: « روش های نقد کردن درآمد ارزی »
عوامل موثر بر نوسانات نرخ برابری ارز چیست؟
نوسانات نرخ برابری ارز و به ویژه دلار با زندگی ایرانی‌ها عجین شده است. نوساناتی که در برخی مواقع بسیار زیاد است و همه را غافلگیر می‌کند. به نظرتان به طور کلی نوسانات نرخ ارز از چه سرچشمه‌هایی نشات می‌گیرند؟ عوامل گسترده‌ای در بالا و پایین رفتن نرخ برابری ارز دخالت دارند که در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
· نرخ تورم بازار
تغییرات تورم بازار یکی از عواملی است که موجب تغییر در نرخ برابری ارز می‌شود. کشوری با نرخ تورم پایین‌تر از کشور دیگر، ارزش پول خود را افزایش خواهد داد. در شرایطی که تورم پایین است، قیمت کالاها و خدمات با سرعت کمتری افزایش می‌یابد. کشوری که نرخ تورم آن به طور مداوم پایین است، ارزش ارز بالایی دارد؛ در حالی که کشوری که تورم بالاتری دارد، معمولاً با کاهش ارزش پول خود روبرو می‌شود و به طور معمول با نرخ بهره بالاتر همراه است.
· بدهی دولت
بدهی دولت، بدهی عمومی یا بدهی ملی، متعلق به دولت مرکزی هر کشور است. کشوری که دولتش بدهی دارد، کمتر به سرمایه خارجی دست پیدا می‌کند که این موضوع می‌تواند منجر به تورم شود. اگر بازار، بدهی دولت در یک کشور خاص را پیش‌بینی کند، سرمایه‌گذاران خارجی اوراق قرضه خود را در بازار آزاد می‌فروشند. در نتیجه، کاهش ارزش ارز در آن کشور رقم می‌خورد.
· شرایط تجارت
در رابطه با حساب‌های جاری و تراز پرداخت‌ها، شرایط تجارت نسبت قیمتهای صادراتی به قیمتهای وارداتی است. شرایط تجارت یک کشور در صورتی بهبود می‌یابد که قیمتهای صادراتی آن با نرخ بیشتری نسبت به واردات افزایش یابد. این امر منجر به کسب درآمد بیشتری می‌شود و افزایش تقاضا برای ارز کشور و افزایش ارزش این ارز را نتیجه می‌دهد.
· رکورد اقتصادی
هنگامی که کشوری با رکود روبرو می‌شود، احتمالاً نرخ بهره آن کاهش می‌یابد و شانس آن برای به دست آوردن سرمایه خارجی کاهش می‌یابد. در نتیجه، ارز آن در مقایسه با سایر کشورها ضعیف می‌شود و بنابراین نرخ برابری ارز در آن کشور کاهش پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: « ارز مبادله ای چیست و به چه کالاهایی اختصاص پیدا می‌کند؟ »
· ثبات و عملکرد سیاسی
وضعیت سیاسی و عملکرد اقتصادی یک کشور می‌تواند بر قدرت ارز آن کشور تأثیر بگذارد. کشوری که ریسک آشفتگی سیاسی کمتری دارد، برای سرمایه‌گذاران خارجی جذابتر است. افزایش سرمایه خارجی در یک کشور به نوبه خود منجر به افزایش ارزش پول داخلی آن کشور می‌شود. کشوری که دارای سیاست مالی و تجاری مناسب است، از ارزش پول خود محافظت می‌کند اما کشوری که مستعد سردرگمی‌های سیاسی است ممکن است شاهد کاهش نرخ برابری ارز باشد.
· حساب جاری کشور
حساب جاری یک کشور نشان‌دهنده تراز تجاری و درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری خارجی است. این امر شامل تعداد کل معاملات از جمله صادرات، واردات، بدهی و موارد دیگر است. کسری حساب جاری به دلیل هزینه بیشتر ارز برای واردات محصولات نسبت به درآمد حاصل از فروش صادرات، موجب کاهش ارزش ارز می‌شود.
سخن آخر
نرخ برابری ارز یکی از پارامترهای اقتصادی مهم در هر کشور است. طیف وسیعی از عوامل مختلف در تعیین این نرخ و بالا و پایین رفتن آن تاثیرگذار هستند. سیاست‌های اقتصادی درست می‌تواند ارز پول ملی هر کشور را بالا نگه دارد و موجب شود که نرخ برابری ارز کشور در مقابل ارزهای کشورهای دیگر، خودنمایی کند!
پس از آشنایی با نرخ برابری ارز، اگر تصمیم گرفتید که ارزهای خود را مبادله کنید، می‌توانید صرافی پارسه را برای انجام این کار انتخاب کنید. البته خدمات این صرافی فقط مربوط به مبادله ارزهای فیات نیست و مبادله ارزهای دیجیتال، صدور حواله‌های ارزی و خدمات ارزی دیگر را در بر می‌گیرد.
Ethereum 
XRP 
Cardano 
Polkadot